Có lẽ nó không chỉ đang diễn ra nhanh mà còn nhanh tới mức nhiều người đang bị bỏ lại phía sau mà không hề hay biết.
Có thể lấy ví dụ sau để minh họa cho tốc độ này: Nếu bạn tiến về phía trước 32 bước đều nhau, quãng đường bạn đi được là khoảng 32m. Nhưng nếu chỉ cần bạn thay đổi một chút, nhân đôi khoảng cách đã tiến sau mỗi bước, thì sau 32 lần bước bạn sẽ đi hết một quãng đường dài không tưởng – 54 lần vòng quanh trái đất (2.2 triệu Km).
Công nghệ cũng vậy. Cứ sau 18 đến 24 tháng, sức mạnh và ảnh hưởng của nó lại tăng lên gấp đôi. Và nó ảnh hưởng trực tiếp đến những thứ chúng ta sử dụng hàng ngày và toàn bộ thế giới xung quanh chúng ta.
Phép toán ví dụ trên tưởng như chỉ là một ví dụ toán học vui, chỉ có trong trường học. Nhưng nó đang hiện hữu ngay bây giờ, trong thế giới công nghệ mà chúng ta đang sống chung với nó.
Có thể liệt kê ra đây một vài ví dụ thực tế như phần mềm trợ lý ảo trên điện thoại/laptop: Siri, Cortana, Alexa và Google Voice…Đến hôm nay phần lớn trong số chúng mới chỉ khoảng 5 tuổi và đã “thông minh” như đứa trẻ 10 tuổi; Nhưng 05 năm nữa, sự “thông minh” của chúng sẽ không phải tương đương với 01 thiếu niên 15 tuổi nữa, mà có thể sẽ hơn bất kỳ ai trên địa cầu. Nó có thể là “giáo sư” trong mọi lĩnh vực, biết những thứ con người đã biết và còn hơn thế nữa.
Đó là thực tại mà chúng ta đang sống cùng.
Và VIỆC LÀM MÀ CHÚNG TA VẪN HÌNH DUNG HÀNG TRĂM NĂM ĐANG DẦN BIẾN MẤT, CŨNG NHANH TỚI MỨC MÀ CÓ LẼ CHÚNG TA KHÔNG KỊP HAY BIẾT
Con người có một sức mạnh rất ghê gớm, đó là Sức mạnh của tiềm thức. Khi chúng ta nghĩ tới điều gì đó và chỉ cần muốn đạt được là chúng ta sẽ tìm ra cách để đạt được nó. Và hiện nay, có rất nhiều thứ chúng ta đang dùng hàng ngày là kết quả của sức mạnh này (Wifi, điện thoại cảm ứng, máy bay, du hành vũ trụ….).
Có 02 thứ đang trực tiếp khiến Việc Làm mà chúng ta vẫn hình dung dần biến mất: Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence (A.I)) và xu hướng Làm Việc Độc Lập (Freelancers và Entrepreneurs).
1. ẢNH HƯỞNG CỦA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO
Từ nhiều năm trước chúng ta đã chứng kiến hiện tượng các Công Nhân đang dần được thay thế bởi các dây chuyền Tự Động Hóa. Nhưng hiện nay, ngay cả các nhân viên văn phòng cũng đang bị thay thế bởi các công cụ đậm tính công nghệ. Kể cả những việc vốn được trọng vọng và cao quý cũng không nằm ngoài xu thế này.
Ví dụ: Robot có thể phẫu thuật thay bác sỹ phẫu thuật; Tricorder (Thiết bị quyét có thể phát hiện nhiều bệnh, vốn xuất hiện trong phim KH viễn tưởng Stra Trek, gần đây đã được sản xuất ngoài đời thực) thay thế bác sỹ truyền thống; Các ứng dụng (Mobile App) về luật sẽ thay thế các luật sư;…
Chính phủ và các doanh nghiệp luôn ưu tiên sử dụng các giải pháp tiết kiệm hơn, và công nghệ/máy móc đang làm điều này tốt hơn nhân lực truyền thống.
A.I đang thực sự là thứ làm cho tốc độ biến mất của các việc làm truyền thống ngày càng nhanh hơn. Theo dự báo của Diễn đàn kinh tế thế giới năm 2016, khoảng 65% trẻ em đang đi học tiểu học hiện nay sẽ làm những việc mà không hề có ở hiện tại khi trưởng thành.
Như vậy chúng ta phải chuẩn bị cho con cháu của mình khả năng thích ứng và năng lực giải quyết các vấn đề hiện hữu trong thực tại của con người và xã hội sau này thay vì “đào tạo nghề” theo cách truyền thống.
Một minh chứng rõ nữa chính là danh sách một số công việc mới xuất hiện gần đây mà phần nhiều trong số đó “sách vở” còn chưa kịp cập nhật:
UX Designer, App Developer, Drone Operator, Crowdfunding Advisor, Smartphone Game Developer, Blogger, Podcaster, Social Media Specialist, Wikipedia Moderator, Content Curator, Community Manager, Uber Driver, Airbnb Hosts, Web Videographer, Youtube Content Creator, Ebook Publisher, Bitcoin Trader, Bitcoin Miner, Blockchain Specialist, E-Commerce Consultant, SEO Specialist….
Và điều ĐẶC BIỆT của các công việc kể trên là chúng có thể ĐƯỢC HỌC RẤT NHANH VÀ HOÀN TOÀN MIỄN PHÍ với 1 chút năng lực về sử dụng máy tính, CNTT và…. có Internet. Một điều làm thay đổi, đảo lộn rất nhiều thứ.
2. XU THẾ LÀM VIỆC ĐỘC LẬP
Không khó gì để chúng ta có thể thấy đang dần xuất hiện những công ty làm dịch vụ vận tải nhưng không hề sở hữu một phương tiện hay phải trả lương cho lái xe nào như Grab; Hay cho thuê khách sạn toàn cầu nhưng không hề sở hữu một phòng nào như AirBnB.
Chúng ta thường gọi đó là mô hình Kinh Tế Chia Sẻ. Nhưng về bản chất hơn, nó là Nền Kinh Tế Cho Thuê. Thay vì sở hữu thì chúng ta đi thuê để tối ưu chi phí hơn. Con người đang dần thiên về xu hướng THUÊ để truy cập/sử dụng hơn là sở hữu (thay vì mua Server thì doanh nghiệp thuê DV lưu trữ đám mây (Cloud Server)…). Bởi mọi người đang dần nhận ra một điều: Tần suất sử dụng các đồ mà mình sở hữu thường rất thấp.
Nhân sự cũng vậy. Để tối ưu chi phí và tăng hiệu quả công việc, ngày càng có nhiều doanh nghiệp trả công cho nhân sự theo dự án hoặc kết quả công việc, chứ không có chính sách “nuôi quân 03 năm đánh giặc 01 giờ” như trước.
Nhờ công nghệ kết nối, họ cũng không cần đầu tư nhiều văn phòng để nhân sự đến ngồi làm việc, tiết kiệm rất nhiều chi phí.
Ngược lại, nhân sự cũng được trả thu nhập cao hơn tùy thành quả công việc; Có thể làm cho nhiều dự án/DN một lúc; Được tự do hơn về thời gian, dành được nhiều thời gian cho gia đình, con cái…
Và hiện nay xuất hiện ngày càng nhiều hơn Platform cho xu thế này, ví dụ như Word Press, Spotify, Freelancing websites, Co-working space,….
Việc Làm sẽ có rất nhiều thay đổi ngay trong thời gian tới và chúng ta cần luôn sẵn sàng đón nhận và thích ứng.
